گما(gema)..به منظور زیبا‌سازی کالا‌ها، تجهیزات و وسایل می توانیم آن ها را رنگ آمیزی کنیم تا هم مدت زمان عمر کالا بیشتر شود و نیز جلوه ای زیبا داشته باشد. در سال های اخیر با پیشرفت های گسترده در حوزه رنگ سازی رنگ های پودری و الکترواستاتیک پیشرفت گسترده ای کرده اند که با وجود تولید این رنگ ها روش های قدیمی و مواد قدیمی در رنگ آمیزی فراموش شده و جای خود را به رنگ های جدید می دهند. این رنگ های پودری و الکترواستاتیک در هر رنگی تولید می شوند و هر کدام از رنگ ها در صنایع، رنگ‌آمیزی دیوار منازل، خودروسازی، صنایع تولید لوازم خانگی، هواپیما‌سازی و… استفاده می شوند.
رنگ الکترواستاتیک چیست؟
رنگ های پودری الکترواستاتیک ذرات جامد کوچکی هستند که همانطور که از نام آن ها مشخص است دارای بار الکتریکی هستند. این رنگ های پودری الکترواستاتیک از طریق تفنگ های مخصوصی بر روی سطح اجسام پاشیده می شوند. رنگ پودری الکترواستاتیک به دلیل دارا بودن بار الکتریکی به صورت یکسان بر روی همه سطوح پخش می نشیند و یکپارچه و یکدست سطوح را رنگ می کند. سپس این اجسام رنگ شده برای پخته شدن رنگ در کوره های حرارتی قرار می گیرند. رنگ پودری الکترواستاتیک ذرات جامد بسیار ریزی هستند که شامل رزین و رنگدانه های مختلف است.
رزین ها شامل ترکیبات چسبناکی می باشند که با توجه به شرایطی مانند گرما خشک می شوند که رزین ها عموماً دو نوع گیاهی و مصنوعی هستند که گیاهی از طریق برداشت از گیاهان مانند برداشت از درختان صنوبر و شیره درخت کاج به وجود می آید و رزین های مصنوعی در کارخانه ها و صنایع رزین سازی توسط دستگاه ها و ترکیبات متفاوت تولید می شوند. رزین های گیاهی عموماً رنگ های شفاف و مایل به قهوه ای دارند که در تولید لاک ناخن، جواهرات، عطر‌سازی و… استفاده می‌شوند. رزین های مصنوعی نیز در تولید پلاستیک و رنگ ها به کار می روند.
بسته به رزین استفاده شده در تولید رنگ ها می‌توان رنگ های مختلفی با نوع و رنگ های مختلف تولید کرد که شامل رنگ های اپوکسی، اکرلیک، پلی استر و … می شوند. هر کدام از این رنگ ها مصارف مختص به خود را دارند و در جای به خصوصی از صنعت استفاده می شوند.هم چنین رنگ های پلی استر در صنایع خودروسازی برای رنگ آمیزی بدنه اتوموبیل و تجهیزات صنعتی که در برابر نور مستقیم آفتاب قرار می گیرند استفاده می شود و از اپوکسی برای رنگ آمیزی داخل خودرو استفاده می شود.
نکاتی پیرامون رنگ الکترواستاتیک
- به دلیل پودری بودن این رنگ ها و نیز این که در دمای بالا پخته می شوند و اینکه دارای بار مغناطیسی هستند این نوع رنگ ها برای رنگ آمیزی سطوخ فلزی استفاده می شوند.
- عدم تغییر رنگ های الکترواستاتیک در مجاورت هوا، رطوبت، در برابر اشعه های خورشید، شرایط محیطی همچون بارش برف، باران و نیز یخ زدگی این رنگ ها را برای استفاده در بدنه هواپیما، خودرو، موشک ها و اجسامی که در برابر هوا قرار می گیرند بسیار مناسب می کند همچنین در وسایل و زندگی روزمره نیز می توانیم از این رنگ ها استفاده کنیم مانند رنگ روی وسایل آشپزخانه مانند یخچال، ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی و ….
- رنگ های الکترواستاتیک پس از پخت در کوره یکنواختی و کیفیت بالای پوشش در رنگ آمیزی دارند.
- عاری بودن رنگ های الکترواستاتیک از هر گونه مواد شیمیایی و سمی و نیز نداشتن فلزات سنگین در ترکیبات آن ها
- دور‌ریزی کمتر رنگ های پودری الکترواستاتیک در حین رنگ آمیزی و پختن در کوره
- قابل استفاده برای اکثر فلزات و پوشش دهی عالی آن برای فلزات
- مقاومت بالای این رنگ ها در برابر عوامل خارجی از جمله نور خورشید، بارش برف، بارش باران و …
- حداقلی بودن میزان گاز‌های خروجی از رنگ های پودری در هنگام پخت در کوره
- برخی دیگر از ویژگی های این نوع رنگ ها عاری از حلال بودن آن ها، آسیب نرساندن به بدن انسان، نداشتن خطر برای محیط زیست، تک جزئی بودن آن است.
انواع روش های رنگ آمیزی الکترواستاتیک
روش های متفاوتی برای رنگ آمیزی وجود دارد که شامل موارد پایین می شود:
-
روش پیش گرما
در روش پیش گرما ابتدا جسم مورد نظر را تحت حرارت قرار می دهیم و سپس رنگ آمیزی انجام می شود. در این روش رنگ مقاومت بیشتری در برابر خراشیدگی و … دارد.
-
روش پس گرما
این روش یکی از روش های متداول در رنگ آمیزی است که ابتدا قطعه مورد نظر را رنگ می کنیم و پس از آن تحت حرارت قرار می گیرد. این روش به نسبت روش های دیگر ساده تر و متداول تر است. همچنین این روش به نسبت روش های دیگر ارزان قیمت تر است.
-
روش مشعل پاش
این روش به نسبت روش های دیگر مقاومت کمتری دارد همینطور سرعت رنگ آمیزی در این روش سرعت پایینتری دارد. این روش برای قطعه های بزرگ و حجیم مناسب است.
-
روش مادون قرمز
در این روش ابتدا قطعه مورد نظر رنگ می شود و سپس زیر اشعه نور مادون قرمز قرار می گیرد تا رنگ خشک شود. این روش به مکان بزرگ و تجهیزات بسیار زیادی نیاز ندارد و نیز مدت زمان کوتاهی برای خشک و سخت شدن رنگ نیاز دارد.
صفحه‌های سیمانی رنگ شده با رنگ‌های الکترواستاتیک
امروزه از رنگ های پودری علاوه بر رنگ‌آمیزی سطوح فلزی بر روی صفحات الیاف دار با پایه سیمانی نیز استفاده می کنند. برخی از مزایای این کار یعنی رنگ آمیزی سطوح سیمانی با استفاده از رنگ های الکترواستاتیکی شامل موارد زیر می شود:
- ضد آب بودن آن‌ها و عدم جذب آب توسط آن ها
- آسانی شستشوی آن ها توسط آب، الکل و …
- زیبایی ظاهری این سطوح و جلوه زیبایی که به آن کالا می دهند.
- گستردگی طیف رنگی آن ها
- مقاومت در برابر اشعه های خورشید مانند اشعه ماورا بنفش
- مقاومت در برابر هوا، آب، باران، رطوبت، گرما، سرما، یخ زدگی، آلودگی و …
انواع رنگ های الکترواستاتیک و نحوه رنگ‌آمیزی آن ها
رنگ آمیزی سطوح به وسیله رنگ های الکترواستاتیک با توجه به ابزار مصرفی برای این کار به سه دسته شارژی شارژ‌کننده مالشی، یونیزه کننده با قدرت کم دسته بندی کرد که هر کدام دارای مزایا و معایبی هستند. البته امروزه از روش شارژ کننده مالشی استفاده می شود که نیروی الکترومغناطیس مورد نیاز خودش را از طریق اصطکاک بین دو فویل کاغذی رسانا تأمین می‌کند. در روش های رنگ آمیزی به روش الکترواستاتیک ابتدا باید جسم مورد نظر را شستشو دهند تا آلودگی ها و چربی ها پاک شوند.
در مرحله بعدی رنگ های پودری را که عاری از هر گونه حلال هستند را به وسیله تپانچه های پاشش می پاشند تا قطعه کار جذب رنگ شوند. پس از آن جسم را که به رنگ آغشته شده را داخل کوره های حرارتی پخت قرار می گیرند تا رنگ به صورت کامل پخته شوند که به مدت ۱۰ الی ۱۸ دقیقه در کوره قرار می گیرند تحت دمای ۱۸۰ درجه تا ۲۳۰ درجه که ذرات پاشیده شده رنگ خشک و پخته شوند. برای جلوگیری از زرد شدن رنگ های تیره باید مدت زمان کمتری تحت دمای بالای پخت قرار گیرد و برای جلوگیری از زرد شدن رنگ های روشن باید مدت زمان بیشتری تحت دمای پخت قرار گیرد و در داخل کوره قرار بگیرد.
کلام پایانی
اما پس از گذشت زمان و پیشرفت علم پلیمر و شیمی رنگ های جدیدی به بازار وارد شدند که این رنگ ها مانند رنگ های پودری و الکترواستاتیک کاربرد گسترده ای در صنایع رنگ آمیزی دارند.
رنگ های الکترو استاتیک را معرفی کردیم که رنگ هایی پودری هستند که دارای خاصیت بار مغناطیسی هستند و در صنایع خودروسازی، لوازم خانگی مانند یخچال، ماشین لباسشویی، هواپیما‌سازی و … استفاده می شوند. در این میان رنگ الکترواستاتیک به سبب کاربرد زیادی که در صنایع دارد، می بایست نحوه کارکرد با آن را به خوبی فرا گرفت. به همین منظور مجموعه کیان صنعت در این مقاله تمامی نکات پیرامون این رنگ را در اختیار شما قرار دادیم.